Karayolu Taşımacılığı ve Dış Ticarette AB'nin Yeni Uygulamaları

Seminerde ele alınan konular ve içerikleri üzerine aşağıdaki bilgiler paylaşıldı ve uygulanan sistemlerin amaçları ve kolaylıkları katılımcılara sunuldu.

Sınırlardaki işlemlere hız kazandırılacak

1 Ocak 2009’da yürürlüğe giren NCTS-TIR Ön Beyan Zorunlulukları; Bu sistemin amacı; çıkış - varış gümrükleri arasında iletişimi kolaylaştırmak olarak açıklandı. Bu sistem ile gereksiz gümrük prosedürlerinin ortadan kaldırılmasının hedeflendiği ve sistemin tır karnesini desteklediği belirtildi. NCST-TIR sadece bir kontrol mekanizması olarak kullanılacak.

Bu sistem ile beraber tüccar açısından tır karnesi ile ilgili farklı bir uygulama olmayacak olup, gümrük çıkış ve varışlarında farklı bir uygulama söz konusu olmayacak. Burada sadece Ref. No değişerek EORI No kullanılmaya başlanacak. Artık tüm işlemler EORI No üzerinden takip edilecek olup, sınırlardaki kontroller tek numara ile yapılarak işlemler kolaylaştırılacak.

Yani, Tır karnesi resmi evrak özelliğini koruyor. NCST –TIR sadece denetimi kolaylaştırıp işlemlere hız kazandıracak.

Ticaretin geliştirilmesi temel hedef

1 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe girecek olan Elektronik Ön Beyan Zorunlulukları (TIR-EPD); sistemin amacı; AB açısından güvenliğin sağlanması olarak açıklandı. Bu uygulama ile beraber gümrüklerde uygulamaların değişmesi, ticaretin gelişmesi söz konusu olacak.

Bu sistem için 01.07.2009–31.12.2010 tarihleri geçiş süresi olarak belirtilirken, sisteme kesin geçiş 01.01.2011 tarihinde olacak.

Kapılarda beklemelere son

AB’de Ön-Varış Bilgisi; yapılacak olan ön bildirimlerin belirli formatta ve belirtilen zamanlarda yapılması hedefleniyor. Aksi takdirde, kapılarda beklemeler söz konusu olabilecek. Bu sistemde; geçiş yapılan her ülke bir diğerine bilgi verecek olup, bilgi aktarımı taşıyıcının sorumluluğunda olacak.

Yetkilendirilmiş Ekonomik Operatör(EORI); bir AB Regülasyonu olan “EORI”, ekonomik operatör işletmelerine verilen bir numara olarak sistem işletiliyor. Bu numara gümrük yetkilileri tarafından AB’de yerleşik olan operatörlere de, 3. ülkelerdeki operatörlere de veriliyor. EORI Numarasının kullanılmak istenmesindeki amaç; sisteme girilen bilgilerin kim tarafından girildiğinin görülebilmesiyle, güvenliğin sağlanarak ve işlemlerin hızlandırılmasıyla açıklanıyor.

Bu sistemin 01 Temmuz 2009 da yürürlüğe girmesi planlanmakla beraber her özet beyan veren firmanın bu numaraya sahip olması gerekiyor. Yani, EORI Numarası sadece taşıyıcılar için. Diyelim ki; bir firma hem ihracatçı, hem taşıyıcı. Bu durumda ilgili firma sadece taşıyıcı kimliği için bu numarayı alacak. Başvurular AB dillerinden biri ile yapılacak.

AB’de TIR elektronik ön beyan işlemi dahil tüm işlemler için gerekli olacak EORI numarası ilk işlem yapılacak ülkeden alınacak.

Uygulama için öncelikli olarak;

- Kayıt yaptırılacak ülkenin yetkili idaresinden talep edilecek bir başvuru formu (Başvuru formunda, firmanın halihazırda bir TIR Karne hamili olduğunu beyan etmesi ve TIR Karnesi üzerine tatbik edilen Karne hamili kimlik numarasını bildirmesi),

- Karne hamilinin kayıtlı olduğu ülkeden alınacak ticaret sicil kayıt belgesinin orijinali veya en geç 6 ay önce düzenlenmiş ve sorumlu makamlarca tasdik edilmiş bir sureti,  gerekli olacak.

EORI numarası temin edilirken uygulanacak işlemler ve talep edilecek belgeler AB’ne üye 27 ülkede farklılık arz edebilecek.

Trafik sıkışıklığının çözülmesi amaçlanıyor

Avrupa Komisyonu Speed- Projesi; bir IT alışveriş sistemi olan “Speed Projesi” şuan sadece AB ile Rusya arasında uygulanıyor. 01 Ocak 2009’da yürürlüğe giren projenin amacı; trafik sıkışıklığı probleminin çözümlenmesi olarak açıklanıyor.

Bu projedeki çalışmalar ise;

-Rusya Reformları; 2006 yılında yeni bir kanun çıkartıldı, Rusya gümrüğündeki aracı firmaların sayısı 7’den 2’ye düşürüldü.

-Bilgi paylaşımı; 1 Ocak 2009’dan itibaren tır karnesi, taşınan yük bilgileri, NCTX/TIR sistemi ile ilgili bilgilerin yer aldığı mesajlar öncelikli olarak Speed’de toplanarak, bilgilerin değerlendirilmesi için Rusya’ya, oradan da sınıra gönderiliyor. Buradaki asıl amaç; ticaretin kolaylaştırılması, gümrük işlemlerinin hızlandırılması amaçlanıyor.

-Alt yapı; Hem AB’de de hem de Rusya’da altyapının desteklenmesine karar verildi. Rusya- Finlandiya-Litvanya-Polonya yolları AB için oldukça önem teşkil etmekte. AB bu proje ile ilgili maddi destek de sağlandı.

Speed Projesi, şuan Rusya’da pilot proje olarak yürütülüyor. Belli bir dönem sonra bir değerlendirme yapılacak. Bu değerlendirmenin sonucuna göre projenin durdurulması ya da coğrafi olarak diğer ülkelere de yayılmasına karar verilecek.

“Yeşil Yol Projesi” ile karşılaştırırsak, Speed Projesi  daha doğru ve daha kapsamlı olarak biliniyor.